suprematyzm

suprematyzm

[łac. supremus ‘najwyższy’],

kierunek w sztuce abstrakcyjnej, którego twórcą i głównym przedstawicielem był K. Malewicz;

podstawą stworzonej przez niego teorii była teza o supremacji czystego odczucia, niezależnego od otoczenia, w którym zostało wywołane; uzyskanie jego wyrazu w dziele sztuki wymagało rezygnacji z tradycyjnych środków ekspresji oraz odrzucenia tego wszystkiego, co określało przedmiotowo-ideową strukturę życia; swe poglądy Malewicz opublikował po raz pierwszy 1915 w broszurze Ot kubizma i futurizma k supriematizmu; ich realizacją były abstrakcyjne kompozycje składające się z podstawowych form geometrycznych, początkowo płaskie i statyczne (Czarny kwadrat 1913), później (po wprowadzeniu diagonalnych osi) sugerujące przestrzeń i ruch (Kompozycja suprematystyczna. Błękitny prostokąt na purpurowym pasku 1915); szczytowym punktem suprematyzmu była kompozycja Białe na białym (1918); 1924–26 Malewicz rozszerzył zakres suprematyzmu na kompozycje przestrzenne, zwane planitami i architektonami; idea suprematyzmu wywarła niezwykle istotny wpływ na kształtowanie się abstrakcji geometrycznej zarówno w Rosji, jak i w środowiskach awangardy zachodnioeuropejskiej.

Malewicz Kazimierz, Suprematystyczna kompozycja, 1915 — W. Hack Museum, Ludwigshafen

Malewicz Kazimierz, Czarny kwadrat na białym polu, 1913–15 — Kolekcja Inkombanku, Moskwa

Malewicz Kazimierz, Anglik w Moskwie, 1914 — Stedelijk Museum, Amsterdam