Praesens

Praesens,

awangardowa grupa artyst.,

zał. w Warszawie z inicjatywy Sz. Syrkusa, działająca 1926–30, skupiała plastyków (wywodzących się gł. z Bloku) oraz architektów. Program Praesensu zakładał jedność wszystkich sztuk plast.; wprowadzał zasadę nowego sposobu kształtowania układów przestrzennych w architekturze i jej funkcjonalność, kładąc nacisk na ścisły związek formy i konstrukcji budynku z jego funkcją społ., a także na kolektywny charakter pracy; do arch. realizacji członków Praesensu należały m.in.: pawilony na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu (1929) i warsz. osiedla mieszkaniowe Tow. Osiedli Robotniczych i Warsz. Spółdzielni Mieszkaniowej na Rakowcu oraz na Żoliborzu; działalność architektów Praesensu pozostawała w ścisłym związku z międzynar. awangardą architektury; twórczość malarzy wyrażała się w formach kubistyczno-konstruktywistycznych; 1930 część malarzy opuściła Praesens i utworzyła ugrupowanie a.r. Członkowie Praesensu: plastycy — J. Golus, K. Kobro, K. Kryński, M. Nicz-Borowiakowa, A. i Z. Pronaszkowie, A. Rafałowski, H. Stażewski, W. Strzemiński, S. Zaleski; architekci — B. i S. Brukalscy, B. Lachert, J. Malinowski, R. Piotrowski, H. i Sz. Syrkusowie, J. Szanajca i in. Udział w licznych wystawach, również międzynar., pisma teoret. (w ramach «Biblioteki Praesensu»), czasopismo „Praesens, kwartalnik modernistów”.