stwardnienie pierwotne

stwardnienie pierwotne, wrzód twardy, szankier twardy,

med. objaw kiły nabytej I okresu;

pojawia się w miejscu wtargnięcia krętków bladych; może mieć postać owrzodzenia (najczęściej), nadżerki lub zatarcia o twardej podstawie i nacieczonych, obwałowanych brzegach; jest pozbawiony cech zapalnych, nie jest bolesny i nie swędzi; ustępuje zwykle samoistnie po kilku tygodniach (co nie jest świadectwem wyleczenia), pozostawiając małą gwiazdkowatą bliznę.