ruch

ruch,

fiz. zmiana w czasie położenia ciała materialnego względem wyróżnionego układu odniesienia, zmiana wzajemnego położenia elementów ciała, a także rozchodzenie się zaburzeń pól fizycznych.

Badaniem ruchu ciał materialnych zajmuje się mechanika, a ruchu pól — teoria pola; w szczególności ruch ładunków elektrycznych i związane z nim zjawiska są przedmiotem badań elektrodynamiki. Ruch jest względny — zależy od wyboru układu odniesienia. Przy opisie ruchu szczególnie ważną rolę odgrywa układ inercjalny odniesienia. Podstawowymi równaniami opisującymi ruch mechaniczny są równania Newtona (Newtona zasady dynamiki), równania ruchu Lagrange’a, równania ruchu płynu Eulera; ruch falowy opisuje równanie falowe. Wielkość fizyczna, której wartość liczbowa nie zmienia się podczas ruchu ciała nazywa się całką ruchu (stałą ruchu). W zależności od kształtu toru ruchu punktu materialnego rozróżnia się ruch prostoliniowy i krzywoliniowy, w zależności od prędkości i przyspieszenia — ruch jednostajny prostoliniowy (prędkość  = const), jednostajny po okręgu (prędkość kątowa = const) i zmienny (w tym jednostajnie zmienny prostoliniowy, jeśli przyspieszenie  = const, jednostajnie zmienny po okręgu, jeśli przyspieszenie kątowe = const). Ruch bryły sztywnej może być postępowy (układ 3 osi prostopadłych związanych z bryłą zachowuje stały kierunek w przestrzeni) lub obrotowy. Dowolny ruch bryły sztywnej można złożyć z przesunięcia równoległego i obrotu, w wypadku ciał odkształcalnych — z przesunięcia, obrotu i odkształcenia. Często spotykanym ruchem niejednostajnym jest ruch drgający, którego szczególnie ważnym rodzajem jest ruch harmoniczny (drgania).