prikazy
centralne organa zarządu państwowego w Rosji XV–XVIII w.;
[ros.],
prikazy
Encyklopedia PWN
każdy p. zawiadywał określonym zespołem spraw, jednak kompetencje p. nie były ściśle rozdzielone i wśród nich występowało pomieszanie funkcji sądowniczych, administracyjnych i finansowych; p. można jednak podzielić na grupy: dworsko-skarbowe, sądowe, wojskowe, specjalne i terytorialne; niekiedy p. nazywano także lokalne organa zarządu, zwłaszcza w ziemi nowogrodzkiej i pskowskiej w XII w.; p. pozostawały pod bezpośrednim nadzorem cara i dumy bojarskiej, zarządzali nimi diacy, a od XVII w. najważniejszymi p. — bojarzy i okolniczowie; liczba p. wzrastała od 10 w XV–XVI w. do 40 w połowie XVII w.; 1658 utworzono Tajny Prikaz, który działał przy carze i nadzorował cały pozostały aparat państwowy; Piotr I Wielki zniósł p., ustanawiając 1718 kolegia.
