prawidłowość

prawidłowość,

filoz., metodol. obiektywne, stale powtarzające się związki lub relacje cech i zdarzeń (stanów rzeczy, procesów) zachodzących w rzeczywistości;

ze względu na rodzaj tych związków (zależności) rozróżnia się: prawidłowości przyczynowe, polegające na tym, że po pewnym określonym zdarzeniu wcześniejszym (przyczyna) stale następuje określone zdarzenie późniejsze (skutek); prawidłowości strukturalne (koegzystencjalne, współistnienia), polegające na tym, że 2 zdarzenia lub więcej zdarzeń stale występują łącznie, tworząc pewne prawidłowe struktury; prawidłowości funkcjonalne, występujące wówczas, gdy określonym zmianom cech zmiennych odpowiadają w sposób regularny zmiany innych cech zmiennych, często mające postać funkcji (lub korelacji). Obiektywne prawidłowości różnych rodzajów są przedmiotem poznania poszczególnych nauk, które je wykrywają przez empiryczne badania, stwierdzają w prawach nauki i wyjaśniają przez hipotezy i teorie naukowe. Należycie uzasadnione i zweryfikowane prawa nauki stanowią mniej lub bardziej adekwatne odbicie obiektywnych prawidłowości Zgodność twierdzeń uznawanych za prawa nauki z rzeczywiście występującymi prawidłowościami stanowi kryterium ich prawdziwości.