palestyńskie ugrupowania polityczno-militarne

palestyńskie ugrupowania polityczno-militarne,

organizacje Arabów palestyńskich (Palestyńczycy) powstałe gł. po wojnie arabsko-izrael. 1967

ich celem była walka polit. i zbrojna z państwem Izrael, która miała doprowadzić do utworzenia niepodległego państwa Palestyny; działały gł. w środowiskach uchodźców palestyńskich; w walce przeciwko Izraelowi stosowały metody terrorystyczne, zarówno na terenie Izraela, jak i poza jego granicami (m.in. 1970 seria uprowadzeń samolotów pasażerskich, 1972 — zamordowanie izrael. sportowców na igrzyskach olimpijskich w Monachium, 1985 zamachy bombowe na lotniskach w Wiedniu i Rzymie, porwanie wł. statku Achille Lauro); 1968 palestyńskie ugrupowania polityczno-militarne weszły w skład Palestyńskiej Rady Narodowej, która 1970 powołała Centralny Kom. Ruchu Oporu (przekształcony w KC OWP), mający koordynować walkę i wytyczać cele tego ruchu; jego pracą kierował Generalny Sekretariat KC OWP (6 członków z J. Arafatem na czele); reprezentował on ugrupowania: Ruch Wyzwolenia Nar. Palestyny (Fatah); Lud. Front Wyzwolenia Palestyny (LFWP), marksist.-leninowski, zał. 1967, przywódca G. Habasz; Lud.-Demokr. Front Wyzwolenia Palestyny (L-D FWP), który 1969 odłączył się od LFWP, marksist., przywódca N. al-Hawatma, popierany przez Syrię; Front Wyzwolenia Arab., zał. 1969, przywódca M. Isma’il, popierany przez Irak; Palest. Front Walki Lud., zał. 1967, przywódca S. Ghusza; Palest. Partia Lud. (dawna Palest. Partia Komunist.), sekr. generalny S. Nadżdżab; Palest. Front Wyzwolenia (1977 oddzielił się od LFWP-Dowództwo Ogólne), przywódca Abu Abbas (popierany przez Syrię i Libię). W 1985 powstał Front Wyzwolenia Nar., grupujący organizacje przeciwne polityce Arafata, w skład którego wchodziły: Lud. Front Wyzwolenia Palestyny — Dowództwo Ogólne (odłączył się od LFWP), popierany przez Syrię, przywódca A. Dżibril; Sa’ika (Awangarda Lud. Wojny Wyzwoleńczej), zał. 1967, popierana przez Syrię, przywódca Isam al-Kadi; Palest. Rewolucyjna Partia Komunist., związana z rządem syr., sekr. generalny Arbi Awad; Fatah — Rada Rewolucyjna (odłączyła się od Fatah 1973), przywódca Abu Nidal — połączyła się ona 1985 z grupą Abu Musy, który 1983 wystąpił z Fatahu (1990 ugrupowanie Abu Nidala poddało się siłom Fatahu w Libanie w obozie Ar-Raszidija). Od 1988 od czasu antyizrael. powstania (intifady) ludności palestyńskiej na ziemiach okupowanych, uaktywniły się muzułm. ugrupowania fundamentalistyczne (posługujące się gł. metodami terrorystycznymi) — Hamas (Muzułm. Ruch Oporu) i Dżihad popierany przez Iran, które rywalizowały z OWP o wpływy wśród Palestyńczyków w Okręgu Gazy i na Zachodnim Brzegu Jordanu. Po podpisaniu przez Jasira Arafata porozumień pokojowych z Oslo (1993) nastąpiła aktywizacja ruchów przeciwnych polityce Arafata i partii Fatah, gł. sił związanych z fundamentalistycznymi terrorystami z ugrupowania Hamas, którzy sprzeciwiają się postanowieniom układu pokojowego i kontynuują zbrojną walkę z Izraelem; likwidacja ugrupowań terrorystycznych jest jednym z warunków wprowadzania w życie przez Izrael porozumień z Wye Plantation (1998), dotyczących wycofania się Izraela z kolejnych części Zachodniego Brzegu (Jordanu).