Arafat Jasir
 
Encyklopedia PWN
Arafat Jasir, Muhammad Jasir Abd ar-Ra‘uf al-Qudwa, pseud. Abu Ammar, ur. 24 VIII 1929, Gaza(?), zm. 11 XI 2004, Clamart koło Paryża,
przywódca palestyńskiego ruchu wyzwoleńczego.
Kalendarium
Urodził się 24 VIII 1929 w Gazie(?). Ukończył studia inżynierskie na Uniwersytecie Kairskim (1951). W Egipcie przyłączył się do Stowarzyszenia Braci Muzułmanów i został przewodniczącym Ligi Studentów Palestyńskich (1952–56); uczestniczył w wojnie sueskiej (1956). Od 1957 przebywał w Kuwejcie, gdzie pracował dla rządu jako inżynier; założył własną firmę; był współzałożycielem Al- Fatah (1958) i jej przewodniczącym; wraz z Al-Fatah wszedł 1968 do Organizacji Wyzwolenia Palestyny (OWP) i 1969–2004 stał na jej czele. W 1971 po krwawych starciach z wojskami rządowymi Arafat musiał opuścić Jordanię i przeniósł się z OWP do Libanu.
Odchodzenie od terroryzmu, Autonomia Palestyńska
W trakcie swojej działalności stopniowo odchodził od terroryzmu, 1973 i 1974 na szczytach arabskich w Algierze i Rabacie OWP została uznana za jedyną reprezentantkę Palestyny, a Arafat uzyskał status obserwatora w Zgromadzeniu Ogólnym NZ; jego historyczne przemówienie nagłośniło problem palestyński w świecie. W 1982 przeciwko Arafatowi zwróciła się prosyryjska frakcja Al-Fatahu; w wyniku izraelskiej inwazji na Liban musiał opuścić Bejrut i założył nową kwaterę główną w Tunisie; 10 tysięcy jego żołnierzy znalazło schronienie w 7 krajach arabskich; 1987 zakończył się rozłam w Al-Fatah i Arafat umocnił swoją pozycję. W 1988 ogłosił powstanie państwa palestyńskiego i utworzył rząd emigracyjny; 1989 został wybrany przez Centralną Radę emigracyjnego parlamentu na prezydenta. Uznanie przez Arafata za nieważne artykułów Karty Palestyńskiej, mówiących o konieczności likwidacji państwa Izrael, otworzyło nowe możliwości pokojowego rozwiązania sprawy palestyńskiej. Rozpad ZSRR oraz utrata finansowej pomocy państw Zatoki Perskiej za poparcie przez Arafata Iraku w wojnie o Kuwejt (1991) umocniło decyzję Arafata wszczęcia rozmów. Tajne negocjacje w Oslo doprowadziły 1993 do podpisania w Waszyngtonie układu, tzw. Deklaracji zasad, między Arafatem a przedstawicielami władz Izraela: I. Rabinem — premierem, i Sz. Peresem — ministrem spraw zagranicznych; przyniosło to sygnatariuszom Pokojową Nagrodę Nobla (1994) i dało początek Autonomii Palestyńskiej w Okręgu Gazy i na Zachodnim Brzegu (Jordanu), która miała być zrealizowana w 3 etapach. W 1994 Arafat wrócił do Gazy, gdzie stanął na czele tymczasowego rządu palestyńskiego.
Wstrzymanie procesu pokojowego
Arafat musiał stawiać czoła wielu trudnościom ekonomicznym i politycznym. Śmierć I. Rabina (1995) i powstanie rządu B. Netanjahu praktycznie wstrzymały proces pokojowy i wycofanie wojsk izraelskich z Zachodniego Brzegu (Jordanu). W 1998 Arafat podpisał w Wye Plantation (USA) porozumienie na temat układu wynegocjowanego w Oslo, które nie przyniosło widocznych zmian, a na początku IX 1999 — kolejne porozumienie, które zakładało stopniową realizację (do I 2000) ustaleń z Wye Plantation, co częściowo zostało zrealizowane; X–XI 2000 Arafat brał udział w kolejnych rozmowach palestyńsko-izraelskich pod egidą USA dotyczących pokoju na Bliskim Wschodzie, które nie przyniosły żadnych rezultatów. Od 2001 popularność Arafata w społeczeństwie palestyńskim malała, m.in. w wyniku działalności grup ekstremistycznych, które okazały się bardziej skuteczne i reprezentatywne dla ruchu palestyńskiego. W XII 2001–V 2002 był uwięziony w swej kwaterze w Ram Allah (na Zachodnim Brzegu Jordanu) przez władze izraelskie. Zmarł 11 XI 2004 w Clamart koło Paryża
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia