neoklasyczna synteza,
ekon. pojęcie wprowadzone przez P.A. Samuelsona na określenie poglądów będących kombinacją neoklasycznej mikroekonomii i keynesowskiej makroekonomii.
neoklasyczna synteza
Encyklopedia PWN
Model zaproponowany przez keynesistów interpretuje teorię J.M. Keynesa (Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza 1935–36) jako uzupełnienie neoklasycznej teorii równowagi makroekonomicznej o brakującą analizę równowagi w krótkim okresie w gospodarce, charakteryzującej się długim okresem dostosowań po stronie płac i cen. Powstał zainicjowany debatą w Towarzystwie Ekonometrycznym w Oksfordzie (1936) nad Ogólną teorią.... Keynesa, w tym nad trafnością jego krytyki myśli klasycznej. Model IS-LM, zaproponowany przez J.R. Hicksa w eseju Mr Keynes and the „Classics” (1937), rozwijany i uzupełniany (A. Hansen 1949), dominował w makroekonomii do końca lat 60.
Na gruncie teoretycznym podstawę neoklasycznej syntezy tworzył właśnie model IS-LM, który w postaci równań opisywał podstawowe zależności makroekonomiczne w sferze realnej (IS) i monetarnej (LM) oraz współzależność obu tych sfer. Analiza modelowa, typu IS-LM, prowadziła do rozróżnienia między pojęciem równowagi makroekonomicznej w sensie keynesowskim (równowaga w krótkim okresie, z przymusowym bezrobociem i niepełnym wykorzystaniem majątku trwałego) oraz równowagi w sensie klasycznym (z bezrobociem jedynie dobrowolnym oraz pełnym wykorzystaniem majątku trwałego). Kryterium rozróżnienia okresów krótkiego i długiego był brak (w krótkim okresie) lub występowanie (w długim) reakcji cen i płac na pojawiające się nadwyżki lub niedobory podaży na poszczególnych rynkach, implikujący odmienny charakter mechanizmów dostosowawczych (po stronie produkcji i zatrudnienia lub wyłącznie po stronie płac i cen) do zmieniających się warunków gospodarowania.
Neoklasyczna synteza, stanowiąca zbiór coraz bardziej rozbudowanych modeli, była atakowana m.in. za zubożenie teorii Keynesa, powrót do statycznej koncepcji równowagi (postkeynesizm), brak lub niewłaściwe podstawy mikroekonomiczne (monetaryzm).
Neoklasyczna synteza przyczyniła się do rozwoju ekonometrii i budowy tzw. wielkich modeli makroekonomicznych. W polityce gospodarczej jest wykorzystywana do konstrukcji i prowadzenia tzw. polityki sterowania popytem w celu utrzymywania rozmiarów produkcji i zatrudnienia na wysokim poziomie oraz do zmniejszania amplitudy wahań wielkości makroekonomicznych w cyklu koniunkturalnym. Nadal wysoko ceniona w dydaktyce, przez współczesną teorię traktowana jako użyteczne narzędzie intuicyjnej analizy makroekonomicznej.
Aleksandra Walczykowska
