naseryzm

naseryzm,

jedna z najważniejszych ideologii socjalizmu arabskiego (muzułmańskiego),

stworzona przez prezydenta Egiptu 1954–70 G.A. Nasera, sformułowana przezeń w pracy Filozofia rewolucji (Falsafat as-saura, przekład fragmentów „w „As-Sadaka” 1983, nr 25). Naseryzm, ideologia o charakterze sekularystycznym i panarabskim, obejmował 3 zasadnicze sfery: politykę wewnętrzną, zagraniczną i międzyarabską; w zakresie polityki wewnętrznej Naser wprowadzał reformy społeczno-gospodarcze i polityczne o charakterze socjalistycznym (nacjonalizacja, poszerzenie opiekuńczej roli państwa); na arenie międzynarodowej naseryzm prezentował tzw. aktywne niezaangażowanie, tj. niewiązanie się z żadnym z istniejących wówczas bloków politycznych-militarnych, choć wyraźne było zbliżenie z krajami ówczesnego bloku wschodniego (m.in. pomoc wojskowa i gospodarcza ZSRR); w polityce wewnątrzarabskiej reprezentował stanowisko panarabskie, ukierunkowane na jedność wszystkich Arabów, wrogo odnosząc się do panislamizmu, co wynikało po części z sytuacji religijnej w kraju (znaczny odsetek społeczeństwa to chrześcijańscy Koptowie). Jednak w pewnym okresie nastąpiło zbliżenie Nasera do kół muzułmańskich skupionych wokół Al- Azharu — alimowie uzasadniali idee socjalistyczne na sposób muzułmański i poszukiwali ich źródeł już we wczesnym islamie. Formą organizacyjną naseryzmu była założony 1961 partia Arabski Związek Socjalistyczny.