młot
 
Encyklopedia PWN
młot,
techn. narzędzie ręczne — młotek (np. m. ślusarski, kowalski, blacharski, szewski, kamieniarski) lub narzędzie przenośne z napędem pneumatycznym — młot pneumatyczny do przebijania otworów w murze lub betonie, albo maszyna do obróbki plast. metali przez uderzanie — młot maszynowy.
Zależnie od rodzaju napędu rozróżnia się m. maszynowe: parowo-powietrzne, sprężarkowe, mech. (m. dźwigniowe — bijak osadzony na trzonie jest podnoszony dzięki naciskowi na trzon, m. sprężynowe — bijak napędzany za pomocą mimośrodu i sprężyny, m. pasowe — unoszenie bijaka za pomocą pasa, m. deskowe, łańcuchowe i in.) oraz, rzadsze, hydrauliczne (bijak podnoszony przez tłok silnika hydraulicznego). M. maszynowe dzieli się na szabotowe — z nieruchomą podstawą kowadła (szabotą), i bezszabotowe, tzw. przeciwbieżne, wyposażone w 2 przeciwbieżne bijaki; m. szabotowe mogą być m. działania jednostronnego (m. spadowe — bijak spada pod własnym ciężarem) lub obustronnego — z dodatkowym przyspieszeniem bijaka, np. pod wpływem ciśnienia pary lub powietrza (m. parowo-powietrzne, m. sprężarkowe). Rozróżnia się m. maszynowe do kucia swobodnego (z ruchomą szabotą, do kucia kowadłami lub narzędziami kowalskimi), kucia matrycowego (mogą być bezszabotowe) i do tłoczenia blach.
Pierwszych m. ręcznych (kamiennych) używano do kucia przedmiotów miedzianych (IV tysiąclecie p.n.e., Mezopotamia); najstarszy znany m. żelazny (z wykopalisk w jaskini Byčí skála w Czechach) pochodzi z ok. 500 p.n.e. W miarę rozwoju techniki powstawało wiele typów m. ręcznych (w staroż. Rzymie używano ok. 10 typów). Pierwsze m. maszynowe — mech., zastosowano w średniowieczu; były to m. dźwigniowe napędzane kołem wodnym. Pomysł konstrukcji m. parowego podał 1784 J. Watt, ale pierwszy m. parowy zbudowano dopiero 1842 (wg projektu wykonanego 1839 przez J. Nasmytha).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia