maszyna indukcyjna

maszyna indukcyjna,

fiz. rodzaj maszyny elektrycznej prądu przemiennego, w której zwykle tylko jedno uzwojenie (np. stojana) jest zasilane, a siła elektromotoryczna (SEM) indukowana w obwodzie wtórnym (np. w uzwojeniu wirnika), potrzebna do wytworzenia prądu, a więc i elektromagnetycznego momentu obrotowego, powstaje wyłącznie w wyniku indukcji elektromagnetycznej.

Aby uzwojenie wirnika było przecinane liniami wirującego pola magnet. stojana, niezbędne jest występowanie różnicy między prędkością wirowania n_s pola stojana i prędkością obrotową n wirnika (brak synchroniczności). Prędkość wirowania pola n_s (w obrotach/min) zależy od częst. prądu f i liczby par biegunów p: n_s = 60f/ p. Silnik indukcyjny (asynchroniczny) ma prędkość obrotową n zawsze mniejszą od prędkości obrotowej n_s, czego miarą jest wartość tzw. poślizgu: s = (n_s– n)/n_s, wyrażanego często także w procentach (od ok. 1,5 do 5%). Zależnie od konstrukcji wirnika rozróżnia się silniki indukcyjne pierścieniowe i klatkowe (wirnik w kształcie klatki wykonanej jako odlew aluminiowy lub zespół prętów zwartych na końcach pierścieniami); silniki te dzięki prostej konstrukcji, łatwej obsłudze oraz niezawodności działania są powszechnie stosowane, m.in. w przemyśle, rolnictwie, gospodarstwie domowym. M.i. mogą pracować też jako prądnice elektr.; wówczas wytwarzają tylko moc czynną, a potrzebną do pracy moc bierną pobierają z sieci zasilającej lub baterii kondensatorów dołączonej do uzwojenia i umożliwiającej samowzbudzenie się prądnicy. Do m.i. należą też m.in.: indukcyjne regulatory napięcia, przesuwniki fazowe, selsyny, mikrosyny. M.i. (prądnicę trójfazową) wynalazł 1888 M. Doliwo-Dobrowolski.