transformator położenia kątowego
 
Encyklopedia PWN
transformator położenia kątowego, resolver,
mała maszyna elektr. indukcyjna przeznaczona do pracy jako precyzyjny przetwornik położenia kątowego w napięcie elektryczne.
W żłobkach stojana i wirnika są rozłożone po 2 pasma uzwojenia, parami identyczne, o osiach magnet. wzajemnie prostopadłych. Końce uzwojeń wirnika są wyprowadzone do zacisków maszyny przez pierścienie ślizgowe (t.p.k. zestykowe) lub przez transformatory pierścieniowe (t.p.k. bezzestykowe). Zasadniczym wymaganiem stawianym t.p.k. jest ściśle sinusoidalna (lub cosinusoidalna) zmienność indukcyjności wzajemnej między pasmami uzwojenia stojana a pasmami uzwojenia wirnika przy obrocie wirnika. Przy zasilaniu jednego pasma uzwojenia stojana napięciem przemiennym o stałej amplitudzie i częst., w pasmach uzwojenia wirnika indukują się napięcia o tej samej częst., lecz o amplitudach proporcjonalnych w jednym pasmie do sinusa, a w drugim — do cosinusa kąta obrotu wirnika względem stojana. W zależności od sposobu połączenia uzwojeń i ich zasilania t.p.k. może pracować jako przetwornik: sinusowo-cosinusowy, liniowy lub fazowy; w pierwszym i drugim przypadku napięcie wyjściowe ma amplitudę proporcjonalną do sinusa (lub cosinusa) kąta obrotu lub do kąta obrotu, a faza napięcia pozostaje stała; w trzecim przypadku napięcie wyjściowe ma stałą amplitudę, natomiast fazę zmienną, proporcjonalną do kąta obrotu. Wartości maks. napięć wejściowego i wyjściowego są rzędu 10–100 V, przy częst. znamionowej 400 Hz lub 2–10 kHz. W t.p.k. dwubiegunowym maks. błędy określenia położenia kątowego wynoszą 3–10′, w wielobiegunowym — 10–30″. T.p.k. mogą pracować samodzielnie lub w parach, tworząc łącze (podobne do łącza selsynowego).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia