łagiewka pyłkowa

łagiewka pyłkowa,

bot. długa, rurkowata wypustka ziarna pyłku, umożliwiająca dostarczenie gamet męskich w pobliże komórki jajowej;

po uwolnieniu pyłku z pręcika i przeniesieniu na żeńską część kwiatu łagiewka pyłkowa wyrasta jako uwypuklenie ściany komórkowej wegetatywnej; przebija tkanki zalążka (u roślin nagonasiennych) lub słupek i zalążek (u roślin okrytonasiennych); zwykle w jej przedniej części znajduje się jądro komórki wegetatywnej i 2 komórki plemnikowe (u roślin okrytonasiennych mogą być złączone stanowiąc męską jednostkę płciową). U części gat., komórki plemnikowe są nierównej wielkości, większa ma dużo mitochondriów, mniejsza może zawierać plastydy; łagiewka pyłkowa wrasta do synergidy, pęka szczytowo i uwalnia 2 komórki plemnikowe; w procesie zapłodnienia podwójnego zachodzi preferencyjne łączenie gamet; mniejsza komórka plemnikowa łączy się z komórką jajową, większa z komórką centralną, dając początek bielmu. U wielu roślin komórki plemnikowe są identyczne, a ponadto brak fiz. połączeń między nimi i jądrem wegetatywnym; wówczas ich przemieszczanie w łagiewce pyłkowej jest niezależne, bez wytworzenia męskiej jednostki płciowej; zwykle do synergidy wnika tylko jedna łagiewka pyłkowa, a uwolnione 2 gamety męskie przesuwają się do komórki jajowej i komórki centralnej dzięki aktynowemu szkieletowi cytoplazmatycznemu.