konfederacja sandomierska 1704,
zawiązana 22 VIII 1704 przez szlachtę małopol. pod przewodnictwem miecznika koronnego S.E. Denhoffa przeciwko Szwedom i elekcji Stanisława Leszczyńskiego, a w obronie zdetronizowanego, na mocy uchwał konfederacji warszawskiej 1704, Augusta II oraz za sojuszem z Rosją;
konfederacja sandomierska
Encyklopedia PWN
zyskała poparcie większości szlachty oraz wojska koronnego; jej zawiązanie oznaczało rozpoczęcie wojny domowej i dalsze osłabienie autorytetu monarchy; konfederacja nie zapobiegła abdykacji Augusta II (1706); konfederaci 1707 uznali prawomocność abdykacji, lecz, korzystając z poparcia sił ros., odrzucili możliwość porozumienia ze Stanisławem Leszczyńskim, ogłosili bezkrólewie i umocnili sojusz z Rosją; 1708 wojska konfederacji sandomierskiej pokonały pod Koniecpolem stronników Stanisława Leszczyńskiego (konfederatów warsz.), a po bitwie pod Połtawą 1709 i klęsce Szwedów walna rada warsz. konfederacji (II 1710) uznała Augusta II za króla Polski; rozwiązana 1717.
