kazańska szkoła lingwistyczna

kazańska szkoła lingwistyczna,

kierunek badawczy w językoznawstwie stworzony 1875–83 na uniwersytetu w Kazaniu przez J. Baudouina de Courtenay i M. Kruszewskiego;

do trwałych osiągnięć k.sz.l. zalicza się: 1) postulat odróżniania głosek od liter, 2) wydzielenie aspektu fizycznego i funkcjonalnego dźwięków mowy, z zaznaczeniem prymatu aspektu funkcjonalnego, 3) rozróżnianie mowy i języka, 4) pojęcie praw statycznych i dynamicznych w języku, 5) podkreślanie symboliczności związku łączącego formę i znaczenie wyrazów (obecnie mówi się o arbitralności znaku językowego), 6) wyodrębnienie gniazd jednostek językowych i ich szeregów na podstawie kolejno praw podobieństwa i styczności (obecnie mówi się o paradygmatach i syntagmach oraz relacjach paradygmatycznych i syntagmatycznych), 7) traktowanie języka jako systemu, 8) wprowadzenie terminu fonem; k.sz.l. jest uważana za prekursorkę szkoły strukturalizmu.