kalmodulina

kalmodulina,

biol. niskocząsteczkowe, termostabilne białko występujące powszechnie w komórkach eukariontów;

jedno z białek wiążących Ca²⁺, wchodzi z jonem wapnia w odwracalną interakcję, tworząc kompleks białko–Ca²⁺, który moduluje aktywność wielu enzymów i jednocześnie podlega regulacji poprzez zmiany stężenia Ca²⁺ w komórce. Zmiany stężenia Ca²⁺ są efektem działania bodźców zewn., stąd kalmodulinę uznano za czynnik odgrywający zasadniczą rolę w regulacji czynności komórki. Kalmodulina ma 4 miejsca wiążące jony wapnia; wiązanie Ca²⁺ zachodzi w obrębie 4 domen określanych jako motyw dłoni. Po związaniu jonów wapnia następuje aktywacja kalmoduliny; zaktywowana kalmodulina łączy się z różnego typu białkami, regulując aktywność wielu enzymów, np. Ca²⁺-ATPazy, H⁺-ATPazy, niektórych kinaz białkowych, kinaz DNA; niektóre z tych enzymów mogą z kolei regulować różne procesy, np. metabolizm substratów energ., syntezę neurotransmiterów, przepuszczalność jonową. Mechanizm aktywacji licznych białek polega na wiązaniu przez kompleks K–Ca²⁺ odpowiednich sekwencji aminokwasowych w białkach docelowych.