immunosupresyjne leki

immunosupresyjne leki, immunosupressiva,

leki hamujące różne etapy procesu immunogenezy (immunosupresja) obejmującego dojrzewanie, różnicowanie, zdolności rozpoznawcze i reaktywność poszczególnych rodzajów komórek odpornościowych biorących udział w odpowiedzi immunologicznej;

w różnym stopniu obniżają różne typy odpowiedzi immunologicznej, prowadząc do osłabienia zdolności obronnych układu odpornościowego, ale jednocześnie hamują niepożądane reakcje alergiczne i autoagresyjne stanowiące kliniczny wyraz zaburzeń immunoregulacyjnych; są stosowane ze wskazań klinicznych jako leki objawowe w leczeniu chorób alergicznych i autoagresyjnych, a także zapobiegawczo i leczniczo w przeciwdziałaniu reakcji odrzucania przeszczepów tkankowych i narządowych. Do l.i. zalicza się: antymetabolity — związki hamujące procesy biosyntezy (6-merkaptopuryna, azatiopryna, metotreksat), leki alkilujące — hamują podział komórek, wpływając na replikację DNA (cyklofosfamid), cyklosporynę A, niektóre antybiotyki makrolidowe (takrolimus), glikokortykosteroidy (prednizolon, metyloprednizolon), mykofenolan mofetilu, oraz nowo wprowadzone — dezoksypergualinę, brequinar, mizorybinę. Działanie immunosupresyjne wykazują także przeciwciała antylimfocytarne (globulina antylimfocytarna, przeciwciała anty-CD3). W poszukiwaniach środków wpływających wybiórczo na limfocyty T, przełomem stało się wprowadzenie w latach 80. XX w. do terapii immunosupresyjnej cyklosporyny A i antybiotyków makrolidowych (FK-506, rapamycyna, mykofenolan mofetilu-CellCept); leki te charakteryzują się jednak nefro- i hepatotoksycznością.