grzywna

grzywna,

średniowieczna jednostka wagowo-pieniężna w Polsce, na Rusi i w Czechach;

w polskich źródłach pisanych grzywna (marca, marcha) występuje od XII w.; na Rusi łączy się z pojęciem naszyjnika, a od XII w. oznaczała tam sztabki srebrne; masa grzywny nie była stała; na południu Rusi w X–XII w. wynosiła ok. 68 g, na północy Rusi — ok. 51 g; w Polsce w X–XII w. — ok. 210 g, jest znanych ok. 20 lokalnych odmian grzywny, główna grzywna krakowska, ok. 197 g, od 1650 — 201,9 g (8 uncji, 16 łutów), zastąpiona w XVIII w. przez grzywnę kolońską — 233,8 g (16 łutów, 288 granów, 24 karaty), oraz grzywnę holenderską — 246,1 g; używana też jako pieniężna jednostka obrachunkowa, w Polsce XV–XVIII w. równa 48 groszom.