glinoorganiczne związki

glinoorganiczne związki,

związki metaloorg. o wzorach ogólnych RAlX₂, R₂AlX, R₃Al (R — alkil lub aryl, X — atom wodoru, fluorowca lub grupa np. alkoksylowa, aminowa lub tiolowa) i cząsteczkach, w których atom glinu jest bezpośrednio połączony z atomem węgla.

Z.g. są bezb. cieczami lub ciałami stałymi, rozpuszczalnymi w rozpuszczalnikach org.; w obecności wody ulegają gwałtownej hydrolizie, w obecności powietrza — samozapłonowi; są bardzo reaktywne. Najważniejsze są związki trialkiloglinowe, które otrzymuje się na skalę przem. przez bezpośrednią syntezę z metalicznego glinu, alkenów i wodoru (metoda K. Zieglera):

2Al + 3H₂ + 6R–CH=CH₂ = 2(RCH₂CH₂)₃Al;

trialkilowe i dialkilowe związki glinoorganiczne można też otrzymać w reakcji wodorku litu i glinu z alkenami i bezwodnym chlorkiem glinu, np.:

LiAlH₄ + 4C₂H₄ = LiAl(C₂H₅)₄,

6LiAl(C₂H₅)₄ + 2AlCl₃ = 4(C₂H₅)₆Al₂ + 6LiCl,

pochodne aromatyczne zaś w wyniku reakcji glinu ze związkami rtęcioorg., np.:

2Al + 3(C₆H₅)₂Hg = 2(C₆H₅)₃Al + 3Hg

Do otrzymywania z.g. stosuje się też inne metody. Związki glinoorganiczne są stosowane w syntezie org. jako katalizatory stereospecyficznej polimeryzacji alkenów (składniki katalizatorów Zieglera i Natty); wodorki alkiloglinowe, np. wodorek diizobutyloglinu [(CH₃)₂CH₂CH₂]₂AlH, są stosowane do specyficznej redukcji w syntezie org., związki glinoorganiczne są też wykorzystywane w syntezie innych związków metaloorganicznych.