gardziel

gardziel,

anat. u kręgowców odcinek przewodu pokarmowego łączący jamę gębową z przełykiem (pot. zw. gardłem), u bezkręgowców — przedni, silnie umięśniony odcinek jelita;

u bezkręgowców ten pierwszy odcinek układu pokarmowego zaczyna się otworem gębowym i przechodzi w przełyk (np. u wirków, ślimaków, osłonic), lub drugi — łączący jamę gębową z przełykiem (np. u przywr, przedstrunowców, bezczaszkowców); u kręgowców ten drugi odcinek układu pokarmowego łączący jamę gębową z przełykiem, jest różnie wyodrębniony; u ryb brak wyraźnego rozgraniczenia między jamą gębową i gardzielą — część gardzielową zaznaczają szczeliny skrzelowe i skrzela występujące w bocznych ścianach gardzieli; u kręgowców lądowych w gardzieli krzyżuje się droga pokarmowa z drogą oddechową; u płazów występuje jama gębowo-gardzielowa, otwierają się do niej nozdrza wewn., trąbki słuchowe (Eustachiusza) i szczelina krtani, u niektórych gat. także worki głosowe; tylna, dolna część jamy gębowo-gardzielowej przechodzi w przełyk; u gadów, ptaków i ssaków gardziel jest dobrze wyodrębniona; u ssaków gardziel łączy się z jamą gębową poprzez szeroki otwór zw. cieśnią gardzielową; u człowieka (także w przypadku niektórych ssaków) gardziel jest potocznie nazywana gardłem.