Lebensraum
 
Encyklopedia PWN
Lebensraum
[niem.] Wymowa,
przestrzeń życiowa,
wieloznaczne określenie, którym posługiwano się przy wyrażaniu przekonania, że Niemcy są przeludnione, pozbawione niezbędnej do życia przestrzeni i że mają prawo do ekspansji terytorialnej;
termin „Lebensraum” pojawił się w XIX w., F. Ratzel wprowadził go do geografii politycznej; H. Haushofer i jego uczniowie uczynili zeń kluczowe pojęcie geopolityki; wyraz literacki znalazł w powieści H. Grimma Volk ohne Raum (1926); ideologię „przestrzeni” przejęli naziści, przyjmując za główny cel polityki Niemiec zdobycie Lebensraumu na wschodzie Europy po Ural drogą przemocy i wojny. Przywódcy III Rzeszy w zasadzie zrezygnowali z dążeń do germanizacji podbitej „mało wartościowej” ludności krajów słowiańskich na rzecz germańskiej ziemi, na której, po usunięciu dotychczasowych mieszkańców, mieli zostać osiedleni „ludzie czystej niemieckiej krwi”. W organizowaniu Lebensraumu główną rolę odegrało SS; temu celowi służył plan ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskieji Generalny Plan Wschodni. Pierwszy z nich został zrealizowany niemal całkowicie; zapoczątkowaną realizację drugiego, udaremniła klęska militarna Niemiec.
Stanisław Kania
Bibliografia
A. EISENBACH Hitlerowska polityka zagłady Żydów, Warszawa 1961;
A. WOLF-POWĘSKA Doktryna geopolityki w Niemczech, Poznań 1979;
J.W. BOREJSZA Antyslawizm Adolfa Hitlera, Warszawa 1988;
Generalny Plan Wschodni, red. Cz. Madajczyk, Warszawa 1990.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia