Laos. Sztuka

Laos. Sztuka.

Rozwijała się pod wpływem sztuki ind. i kultur Płw. Indochińskiego (khmerskiej, tajskiej i birmańskiej). Jedne z najstarszych i najbardziej znanych zabytków sztuki Laosu to kam. amfory; ponad 300 takich amfor różnych kształtów i wielkości (1. poł. I tysiącl.? n.e.) znajduje się na płaskowyżu Sieng Khuang, gł. w Dolinie Amfor (wys.: 40 cm–2,5 m, średnica: 30 cm–1,5 m); zostały wykonane z granitu lub piaskowca. Od poł. I tysiącl. n.e. część terytorium obecnego Laosu znajdowała się w sferze wpływów kultur ludów austroazjat.; od XIII w. zaczęły się wpływy tajskiego państwa Sukhothai (oddziaływanie buddyzmu hinajany na sztukę Laosu). Rozwój nar. kultury laotańskiej wiązał się z powstaniem państwa Lang Czang (1353). Charakterystyczne dla sztuki Laosu są buddyjskie budowle kultowe — stupy (that) i świątynie (sim) tworzące kompleksy zw. wat. Pałace król. i świątynie odznaczające się bogatą dekoracją rzeźb (m.in. drewnianej balustrady w kształcie świętych węży naga, podwoje drzwi pokryte wizerunkami duchów opiekuńczych — phi), a znajdujące się w nich posągi Buddy charakteryzują się miękkimi liniami, różnymi pozami i gestami dłoni (mudra). Tradycyjne malarstwo laotańskie reprezentują w świątyniach malowidła ścienne — sceny z życia Buddy i epizody z Ramajany. Dopiero w poł. XX w. obserwuje się w malarstwie odejście od tematyki rel. (pojawiły się pejzaż i martwa natura) oraz zerwanie z anonimowością autorów. Domy mieszkalne o konstrukcji palowej budowano z miejscowych materiałów (bambus, trawy, drewno); tradycja tej architektury przetrwała do czasów współczesnych. Wyroby tradycyjnego rzemiosła artyst. były i są wykonywane ze srebra, kości słoniowej, brązu i laki.