Karol I, z dynastii Stuartów, ur. 19 XI 1600, Dunfermline (Szkocja), zm. 30 I 1649 (9 II wg kalendarza gregoriańskiego), Londyn,
król Anglii, Szkocji i Irlandii od 1625, syn Jakuba I, ojciec Karola II i Jakuba II;
Karol I
Encyklopedia PWN
prowadził politykę umacniania władzy król., co wraz z niepopularną aktywnością zagr. (nieudane wyprawy ks. Buckinghama do Hiszpanii 1625 i Francji 1627) i trudnościami finansowymi, doprowadziło do konfliktów z parlamentem; 1628 zmuszony do przyjęcia Petycji o prawo, zakazującej m.in. nakładania podatków bez zgody parlamentu. W 1629 rozwiązał parlament i do 1640 sprawował rządy osobiste; zawarł pokój z Francją (1629) i Hiszpanią (1630); wykorzystując luki prawne i zapomniane prerogatywy zwiększał podatki bez odwoływania się do parlamentu; popierał reformy arcybp. W. Lauda w Kościele anglikańskim, budzące sprzeciw purytanów i anglikanów konserwatystów; 1638 próba dokonania zmian w Kościele szkoc. wywołała konflikt z prezbiterianami szkoc. (wojny 1639 i 1640), który nasilił trudności finansowe króla i 1640 zmusił go do zwołania Parlamentu Krótkiego, a następnie Parlamentu Długiego. Nieustępliwa postawa części posłów skłoniła go do opuszczenia 1642 Londynu i wszczęcia wojny domowej; 1645 pokonany przez siły parlamentu, 1647 ujęty; 1649 sądzony przez trybunał Parlamentu Kadłubowego, uznany za tyrana i zdrajcę narodu, ścięty publicznie. Znawca malarstwa, sprowadził do Anglii A. van Dycka i P.P. Rubensa.
