Kampinoska, Puszcza,
kompleks leśny na Nizinie Środkowomazowieckiej, w Kotlinie Warszawskiej, na północny zachód od Warszawy;
Kampinoska, Puszcza
Encyklopedia PWN
powierzchnia ponad 400 km2; położona na tarasie wydmowym, porasta wydłużone równoleżnikowo 2 pasma wydm, pomiędzy którymi znajdują się obszary bagienne (obecnie w znacznej części osuszone); na wydmach (wznoszących się nieraz do wys. 30 m) dominują drzewostany sosnowe z domieszką gat. liściastych, gł. dębów; na bagnach występują łąki i lasy liściaste, tworzące zespoły olszowe i łęgowe; w runie wiele unikatowych gat. roślin, m.in. modrzewnica północna i zimoziół północny w faunie ok. 16 tys. gat.; z ssaków m.in. występują: łosie (wytępione w XVIII w.) reintrodukowane 1951, bóbr — 1980, ryś — 1992, jelenie, sarny, dziki, lisy, borsuki, łasice; wśród ptaków wiele gat. chronionych, np. żuraw, bocian czarny, orlik krzykliwy. Puszcza Kampinowska jest pozostałością wielkiego kompleksu leśnego łączącego się z puszczami Bolimowską i Jaktorowską; od 1959 tworzy gł. część Kampinoskiego Parku Narodowego.
Historia. W średniowieczu na terenie Puszczy Kampinoskiej gród (ślady wałów w okolicy błot Pożary); w XII w. wzmiankowane wsie Łomna, Borzęcin, Brochów — własność książąt mazow.; od 1526 Puszcza Kampinoska należała do Korony (znaczna część dóbr król.), teren łow.; na obszarze Puszczy Kampinoskiej walki w czasie wojny ze Szwecją 1655–60, powstania kościuszkowskiego, powstania styczniowego; od 1795 w zaborze pruskim, od 1807 w Księstwie Warsz., od 1815 w Królestwie Polskim. W czasie kampanii wrześniowej 1939 walki oddziałów armii „Poznań” i „Pomorze” przebijających się 17–22 IX do Warszawy; w okresie okupacji niem. na terenie Puszczy Kampinoskiej Niemcy dokonali licznych egzekucji (Palmiry); rejon aktywnych działań partyzanckich, 1944 ośr. operacji AK (zgrupowanie „Kampinos”) wspierających powstanie warsz., 30 VIII–2 IX 1944 bitwa w rejonie Pociechy, 29 IX — Jaktorowa.
