Indyjski, Ocean. Warunki naturalne. Charakterystyka fizyczno-chemiczna wód

Indyjski, Ocean. Warunki naturalne. Charakterystyka fizyczno-chemiczna wód

Dynamika wód. Prądy powierzchniowe Oceanu Indyjskiego tworzą 2 wielkie systemy cyrkulacji wód znacznie różniące się od siebie; w północnej części oceanu, sięgającej na południu do ok. 10°S, kierunek, prędkość, wielkość przepływu i temperatura wody prądów powierzchniowych zmieniają się sezonowo, głównie pod wpływem monsunów, natomiast w południowej części prądy wchodzą w skład stałej cyrkulacji antycyklonalnej, jak w pozostałych oceanach na półkuli południowej; na północ od równika w zimie przepływa ze wschodu na zachód Prąd Monsunowy; jego przedłużenie, Prąd Somalijski, kieruje się na południowy zachód, wzdłuż wybrzeży Afryki; na południe od równika pojawia się w tej porze roku Równikowy Prąd Wsteczny o kierunku z zachodu na wschód; w lecie kierunki prądów są odwrócone, z tym że zamiast Równikowego Prądu Wstecznego występuje strefa konwergencji (opadanie wód powierzchniowych w głąb oceanu), a płynący teraz w kierunku odwrotnym (na północny wschód) Prąd Somalijski jest prądem chłodnym, mimo że płynie od równika; stała cyrkulacja południowej części Oceanu Indyjskiego obejmuje płynący ze wschodu na zachód między 5° a 22°S Prąd Południoworównikowy, który u północnych wybrzeży Madagaskaru wchodzi częściowo w skład systemu prądów zmiennych północnej części oceanu, tzn. w lecie tworzy Prąd Somalijski, a w zimie zawraca na wschód jako Równikowy Prąd Wsteczny; odnoga południowa Prądu Południoworównikowego opływa Madagaskar od wschodu i południa, gdzie po połączeniu się z Prądem Mozambickim tworzy prąd Agulhas, który z kolei na południe od Afryki miesza się w strefie konwergencji z płynącym na wschód Antarktycznym Prądem Okołobiegunowym; w południowej części Oceanu Indyjskiego od Antarktycznego Prądu Okołobiegunowego oddziela się i opływa zachodnie wybrzeża Australii zimny Prąd Zachodnioaustralijski, który łącząc się we wschodniej części oceanu z Prądem Południoworównikowym, zamyka cyrkulację antycyklonalną.

Temperatura i zasolenie. Temperatura wód powierzchniowych w strefie równikowej jest stała i wynosi 28–29°C; na północ od równika od 23–25°C na otwartym oceanie do ponad 30°C na Morzu Czerwonym i w Zatoce Perskiej w sierpniu; na półkuli południowej temperatury wód są znacznie niższe i wynoszą w lecie (zima na północy) 21–25°C na szerokości 30°S oraz 5–9°C na — 50°S, w zimie (lato na północy) odpowiednio — 16–20°C i 3–5°C; u wybrzeży Antarktydy temperatura do –1°C; średnia temperatura wód powierzchniowych Oceanu Indyjskiego wynosi 17°C. Zasolenie wód powierzchniowych Oceanu Indyjskiego jest duże, na Morzu Arabskim dochodzi do 36,5‰, w Zatoce Perskiej — 40‰, na Morzu Czerwonym — 42‰; w południowej części oceanu w średnich szerokościach geograficznych wynosi 35,5‰, w wodach antarktycznych 33,5‰; najniższe jest w lecie w północnej części Zatoki Bengalskiej (25–26‰) i Morza Andamańskiego (20‰); średnie zasolenie wód powierzchniowych Oceanu Indyjskiego wynosi 34,8‰. Zjawiska lodowe (pak polarny, kry) osiągają szerokość 65–68°S w lecie i 55°S w zimie, pojedyncze góry lodowe wielkich rozmiarów (długość do 100 km) — 35°S. Największe rzeki uchodzące do Oceanu Indyjskiego (wg odpływu): Ganges z Brahmaputrą, Irawadi, Saluin, Zambezi, Indus, Murray.