Indyjski, Ocean. Odkrycia i badania
 
Encyklopedia PWN
Indyjski, Ocean. Odkrycia i badania.
Okres pierwszy (do 1772) historii badań oceanu to czas poznawania granic oceanu i otaczających go lądów; do znanych najważniejszych wypraw w tym okresie należą: wyprawy Fenicjan wokół Afryki ok. 600 p.n.e., Kreteńczyka Nearcha od ujścia Indusu do ujścia Eufratu 325–324 p.n.e., Hippalosa z Morza Czerwonego do Indii na początku naszej ery, Chińczyków, Arabów, Greków i Rzymian w I tysiącleciu n.e. W 1. połowie XV w., w okresie dynastii Ming, chińscy żeglarze (na 317 statkach) odbyli 7 dużych wypraw handlowych przez Archipelag Malajski i Ocean Indyjski, docierając do Indii, cieśniny Ormuz, Morza Czerwonego, Kanału Mozambickiego; europejskie rejsy po Oceanie Indyjskim otworzył w XVw. V. da Gama odkryciem morskiej drogi do Indii; 1642–43 Holender A. Tasman poznał południową część Oceanu Indyjskiego w drodze na Ocean Spokojny. Drugi etap (1772–1873) poznawania Oceanu Indyjskiego to epoka wielkich wypraw statków badawczych. Rozpoczęła go wyprawa J. Cooka (1772–75), podczas której wykonywano pierwsze pomiary oceanograficzne. Innymi ważniejszymi wyprawami tego okresu były wyprawy O. Kotzebue’ego (1815–18 i 1823–26 na statkach Riurik i Priedprijatije), R. Fitzroya (1831–36 na statku Beagle; z udziałem Ch.R. Darwina) i J.C. Rossa (1840–43 na statkach Erebus i Terror). W tym czasie wykonano wiele pomiarów oceanograficznych. Nowoczesne badania Oceanu Indyjskiego otworzyła kierowana przez W. Thomsona wyprawa brytyjskiego statku badawczego Challenger (1872–76), która zapoczątkowała badania naukowe oceanów. Kolejne wielkie ekspedycje badawcze to wyprawy statków: Valdivia (niemiecki 1898–99), Gauss (niemiecki 1901–03), Planet (niemiecki 1906–07), Dana (duński 1928–30), Snellius (holenderski 1929–30), Discovery (brytyjski 1932–39), Albatros (szwedzki 1947–48), Galathea (duński 1950–52), Challenger II (brytyjski 1950–52), Ob (sowiecki 1956–58). W 1960–65 w ramach międzynarodowego programu badań Oceanu Indyjskiego działała wielka międzynarodowa ekspedycja badawcza, w której uczestniczyły 24 państwa. Wyniki badań tej ekspedycji są podstawą współczesnej wiedzy o oceanie uzupełnionej wynikami badań geologicznych, które w latach 70. XX w. na Oceanie Indyjskim prowadził amerykański statek badawczy Glomar Challenger.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia