Homo erectus
 
Encyklopedia PWN
Homo erectus
[łac.],
gatunek hominida, który wyewoluował prawdopodobnie w Afryce ok. 2 mln lat temu z populacji Homo habilis, a następnie rozprzestrzenił się na tereny Azji i Europy.
Najbogatsze znaleziska na Jawie (m.in. pierwsze znalezisko, 1890–91 E. Dubois, Trinil — sklepienie czaszki, nazwane Pithecanthropus erectus, małpolud wyprostowany) i w Chinach, pojedyncze — w Afryce i Europie; puszka mózgowa o pojemności przeciętnie 800–900 cm3 (u najstarszych Homo erectus ze wschodniej Afryki), u niektórych młodszych form azjatyckich — ponad 1000 cm3; grube wały nadoczodołowe, twarz silnie prognatyczna, żuchwa bardzo masywna i bez wyniosłości bródkowej; budową kończyn i tułowia prawdopodobnie nie różnił się od człowieka dzisiejszego. Homo erectus opanował krzesanie i przechowywanie ognia, uprawiał myślistwo i zbieractwo, wytwarzał prymitywne narzędzia kamienne (kultura szelska i aszelska). Najstarsze znaleziska Homo erectus datuje się na 1,9–1,6 mln lat temu; gatunek ten egzystował na różnych terenach przez okres co najmniej 1 mln lat; pod koniec plejstocenu Homo erectus przekształcił się w bardziej współczesne formy; z bardziej prymitywnych, wczesnoafrykańskich form mających mniejszy mózg oraz stosunkowo duże zęby i szczęki mogły ewoluować populacje środkowoplejstoceńskie, o większej wielkości mózgowia; wg teorii multiregionalnej to one, ewoluując równolegle, stały się przodkami Homo sapiens we wszystkich rejonach Starego Świata; pewna stałość morfologiczna tego gatunku (w ciągu 1 mln lat u Homo erectus nastąpił wzrost pojemności czaszki, pozostałe cechy nie uległy istotnym zmianom) uzasadnia pogląd, że człowiek współczesny wyewoluował w Afryce i 150–100 tys. lat temu rozprzestrzenił się na tereny Europy i Azji (człowiek kopalny), a populacje Homo erectus żyjące na peryferiach Azji Wschodniej i w Europie nie odegrały istotnej roli w ewolucji Homo sapiens.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia