Homo habilis
 
Encyklopedia PWN
Homo habilis
[łac.],
gatunek hominida, zamieszkiwał Afrykę subsaharyjską pod koniec pliocenu i na początku plejstocenu.
Pierwsze znaleziska z Olduvai 1960 (S.B. Leakey, P.V. Tobias) i 1964 (J. Napier); z Koobi Fora (rejon wschodni jez. Turkana, Kenia) datowane na ok. 2 mln lat, inne, z okresu późniejszego, nie młodsze niż 1,5 mln. lat; znaleziska z jaskiń w Swartkrans i Sterkfontein potwierdzają, że dotarł do Afryki Południowej. Cechą anatomiczną wyróżniającą Homo habilis jest przede wszystkim pojemność czaszki (z Olduvai 680–700 cm3), ER-1470 z Koobi Fora ok. 780 cm3. W porównaniu z australopitekami, kości czaszki Homo habilis były cieńsze, bez grzebieni kostnych, wał nadoczodołowy dość delikatny, sklepienie zaokrąglone i wyższe, proporcje twarzy zróżnicowane, mniejsze zęby przedtrzonowe i trzonowe. Poruszał się w postawie wyprostowanej; kości miednicy i kończyn dolnych przystosowane do dwunożnej lokomocji; wysokość ciała ok. 1,1 m. Pomimo że zachowane kości ręki z Olduvai wykazują pewne cechy prymitywne, nie jest wykluczone, że osobnik był zdolny do precyzyjnego manipulowania przedmiotami (stąd nazwa habilis); narzędzia znalezione w tej samej warstwie kulturowej (pokład I w Olduvai) mogą świadczyć, że Homo habilis potrafił łupać kamienie, szczątki kości zwierząt noszą ślady nacięć. Te wczesne formy ludzkie żywiły się zapewne pokarmem zwierzęcym. Zróżnicowanie wymiarów czaszki wynika z dymorfizmu płciowego lub faktu, że reprezentują 2 grupy systematyczne. Sugeruje się nawet, że formy o mniejszych czaszkach z Koobi Fora i Olduvai należy traktować jako najbardziej gracylnych przedstawicieli australopiteków, a osobników o większym mózgu — jako najwcześniejsze stadium ewolucji rodzaju Homo. Dla tych ostatnich proponuje się nazwę Homo rudolfensis. Jeżeli obydwie formy żyły w okresie 2–1,5 mln lat temu, to tylko jedna z nich może być bezpośrednim przodkiem Homo erectus.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia