Ośrodkami kształtującymi program ekspresjonizmu były głównie berlińskie pisma „Der Sturm” (1910–32), „Die Aktion” (1911–32), „Die Weissen Blätter” (1913–20); najżywszy rozwój ekspresjonizmu przypadł na lata I wojny światowej, powojennego wrzenia rewolucyjnego i kryzysu gospodarczego; do bezpośrednich prekursorów zalicza się m.in. A. Strindberga, F. Wedekinda, R. Dehmela, do głównych przedstawicieli — J.R. Bechera, G. Benna, E. Lasker-Schüler, G. Trakla, F. Werfla (w liryce), W. Hasenclevera, G. Kaisera, E. Tollera, F. Wolfa (w dramacie), M. Broda, A. Döblina, K. Edschmida, L. Franka, Klabunda (w prozie); epizodyczne powiązania lub analogie pozwalają wiązać z kręgiem szeroko pojętego ekspresjonizmu takich twórców, jak: B. Brecht, F. Kafka, H. Mann, R.M. Rilke, a poza niemieckim obszarem językowym K. Čapek czy E. O’Neill. Najpełniej ekspresjonizm wystąpił w twórczości poetyckiej i dramatycznej; w liryce wykształcił się styl patetyczny i ekstatyczny, poszukujący środków maksymalnej ekspresji, m.in. przez stosowanie dynamicznych kontrastów i deformacji o charakterze hiperbolicznym, karykaturalnym czy groteskowym; w wypadkach krańcowych prowadziło to do uwolnienia wypowiedzi od więzów logicznej współzależności, czemu dodatkowo sprzyjały częste w ekspresjonizmie motywy halucynacji, wizji sennej, rozszczepienia osobowości. W dramacie, zwykle moralistycznym lub agitacyjno-politycznym, ekspresjonizm nawiązywał do symbolicznych i alegorycznych form scenicznych (misterium, moralitet), umożliwiających wprowadzenie bohaterów typowych i zbiorowych, reprezentujących określone idee i grupy społeczne.
W Polsce próbą programowego formułowania założeń kierunku była działalność poznańskiego pisma
„Zdrój”, skupiającego (początkowo pod patronatem S. Przybyszewskiego) teoretyków i pisarzy (
J. Hulewicz,
W. Hulewicz, A. Bederski, J. Stur, Z. Kosidowski). Trwalsze świadectwa obecności w literaturze polskiej szeroko rozumianego ekspresjonizmu wiążą się z utworami pisarzy luźno współpracujących ze „Zdrojem” (E. Zegadłowicz, J. Wittlin), bądź nawet wyprzedzających okres właściwego rozwoju kierunku (S. Wyspiański, W. Berent, J. Kasprowicz, T. Miciński); oddziaływanie ekspresjonizmu uwidoczniło się też np. we wczesnej poezji skamandrytów, w twórczości K.H. Rostworowskiego, R. Jaworskiego, J. Kadena-Bandrowskiego, W. Wandurskiego, B. Schulza.
