Sobór Konstantynopolitański I

Sobór Konstantynopolitański I,

drugi sobór uznany za powszechny dopiero przez sobór chalcedoński (451), a zwołany jako synod biskupów Kościoła wschodniego przez cesarza Teodozjusza I Wielkiego;

obradował 381 w Konstantynopolu; potępił arianizm, ustalił tekst Credo i naukę o bóstwie Ducha Świętego, przyznał biskupom konstantynopolitańskim pierwszeństwo po biskupach rzymskich; zgromadził tylko biskupów wschodniej części cesarstwa, ale w następnym wieku zaczęto uważać go za powszechny. Sobór Konstantynopolitański II, piąty sobór powszechny, zwołany 553 przez cesarza Justyniana I Wielkiego wbrew woli papieża Wigiliusza, który tylko pod naciskiem cesarza zatwierdził jego decyzje; usiłował bez powodzenia przywrócić jedność z monofizytami. Sobór Konstantynopolitański III, szósty sobór powszechny, zwołany 680 przez cesarza Konstantyna IV z poparciem papieża Agatona; potępił monoteletów, ustalił naukę o podwójnej woli w Chrystusie, tj. woli boskiej i zgodnej z nią woli ludzkiej. Sobór Konstantynopolitański IV, sobór uważany za powszechny, zwołany 869–870 przez cesarza Bazylego I Macedończyka w porozumieniu z papieżem Hadrianem II; dotyczył sporu między papiestwem a patriarchą Konstantynopola, Focjuszem; sobór potępił Focjusza, pozbawił go godności, którą ten jednakże w kilka lat później odzyskał; przez Kościół wschodni nie uznawany za sobór ekumeniczny; w Kościele zachodnim umieszczony w wykazach soborów jako VIII, co jednak nie ma oficjalnej sankcji i wielu badaczy katolickich wskazuje, że wydarzenie to nie miało rangi soboru.