sobory powszechne
 
Encyklopedia PWN
sobory powszechne,
uroczyste zebranie biskupów całego Kościoła (łac. concilium oecumenicum) w celu rozstrzygnięcia ważnych problemów doktrynalnych.
W ujęciu katolickim sobory powszechne — zwoływane i obradujące pod przewodnictwem papieża — stanowią wraz z nim najwyższą i pełną władzę w Kościele; dokumenty soborowe podpisywane przez wszystkich uczestników soboru powszechnego (ojców soboru) i zatwierdzone przez papieża, są wyrazem jedności Kolegium Biskupów i papieża, który rownież poleca je ogłosić całemu Kościołowi katolickiemu (orzeczenia soboru powszechnego wierni powinni przyjąć z posłuszeństwem wiary).
Instytucja soboru powszechnego wywodzi się z praktyki synodów pierwszych gmin chrześcijańskich; impulsu do zwołania soboru powszechnego dostarczała zawsze jakaś sporna kwestia, którą należało rozwiązać; powód do zwołania soboru powszechnego pochodził przeważnie z zewnątrz, a nie wynikał z wewnętrznej istoty Kościoła; w okresie cezaropapizmu bizantyńskiego pierwsze sobory powszechne, które stworzyły zasadniczy zrąb dogmatów, odbywały się z inicjatywy i pod przewodnictwem cesarzy; zachodnie, średniowieczne sobory powszechne, odbywając się pod przewodnictwem papieża, decydowały również o sprawach politycznych; wzrost znaczenia soborów powszechnych w średniowieczu stał się punktem wyjścia koncyliaryzmu, który ostatecznie został potępiony; Kościół prawosławny uznaje 7 pierwszych soborów powszechnych a protestanci, na ogół, pierwsze 4; powszechność Soboru Konstantynopolitańskiego IV i średniowiecznych soborów Kościoła zachodniego jest w katolicyzmie dyskutowana.
Bibliografia
Acta et decreta Sacrorum Conciliorum recentiorum. Collectio Lacensis, vol. 1–7, Friburgi Brisgoviae 1870–90;
Sacrorum Conciliorum, nova et amplissima Collectio, vol. 1–53, Florentiae 1759–1962;
Kanony Kościoła prawosławnego w przekładzie polskim, Warszawa 1978;
M. STAROWIEYSKI Sobory Kościoła niepodzielonego, cz. 1 Dzieje, Tarnów 1994.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia