patrystyka
filoz. ogół koncepcji teologiczno-filozoficznych tworzonych II–VIII w. przez Ojców Kościoła i innych pisarzy chrześcijańskich.
[łac. < gr.],
patrystyka
Encyklopedia PWN
Ze względu na chronologię i ukierunkowanie odróżnia się patrystykę Zachodu i Wschodu. Na Zachodzie patrystyka zaczęła się rozwijać w połowie II w. w twórczości pierwszych apologetów (m.in. Justyn, Tacjan, Teofil z Antiochii, Ireneusz, Tertulian, Laktancjusz), którzy głosili autonomię i wyższość chrześcijaństwa względem rozmaitych kierunków filozofii pogańskiej oraz tworzyli pierwsze formuły rozwiniętego światopoglądu chrześcijańskiego; pracę tę kontynuowali twórcy aleksandryjskiej szkoły katechetycznej (np. Klemens z Aleksandrii, Orygenes), którzy dla wyrażenia prawd wiary zaadaptowali elementy myśli hellenistycznej, co z kolei ujawniło się najpełniej w syntezie doktryny chrześcijańskiej z neoplatonizmem, dokonanej przez świętego Augustyna, uważanego za najwybitniejszego przedstawiciela patrystyki Zachodu. Patrystyka Wschodu została zapoczątkowana w IV w. przez grupę Ojców Kapadockich (Bazyli Wielki, Grzegorz z Nyssy, Grzegorz z Nazjanzu), a była kontynuowana przez grupę autorów znajdujących się pod coraz wyraźniejszym wpływem platońskim i neoplatońskim (Pseudo-Dionizy, Maksym Wyznawca, Jan z Damaszku). W dojrzałej patrystyce Zachodu głównym przedmiotem dociekań stała się relacja natury i łaski, natomiast w rozwiniętej patrystyce Wschodu koncentrowano się na rozpatrywaniu bytu Boga oraz Bożego obrazu i podobieństwa w stworzeniach. Za kres patrystyki Zachodu przyjmuje się datę śmierci Izydora z Sewilli (636), a za koniec patrystyki Wschodu — datę śmierci Jana z Damaszku (ok. 749).
Nazwa patrystyka jest także używana dla oznaczenia gałęzi teologii, zajmującej się treścią pism Ojców Kościoła.
