etyczny
Encyklopedia PWN
Schweitzer
niemiecki teolog protestancki, biblista, filozof kultury, wirtuoz, lekarz.
[szwạicər]
Albert , ur. 14 I 1875, Keysersberg (Górna Alzacja), zm. 4 IX 1965, Lambaréné (obecnie w Gabonie),
w refleksji etycznej kardynalna cnota porządkująca wybory ludzkiej woli lub normatywny punkt odniesienia dla rozumu wskazującego woli prawidłowy wybór; w refleksji prawniczej kryterium dla norm prawnych, a nawet nie zawsze określany zbiór uprawnień przysługujących jednostkom lub/i grupom; w refleksji społecznej treść właściwego (pożądanego) ładu wspólnotowego, ewentualnie uwzględniająca potrzeby lub preferencje jednostki lub/i grupy; w refleksji teologicznej przymiot Boga, często ujmowanego przez prymat woli jako ten, który ustanawia natury (istoty) gatunków lub ład wszechrzeczy.
autonomia
filoz., socjol., teol. Autonomia to niezawisłość woli lub sumienia wykluczająca zależność od determinującego wpływu oddziałujących „z zewnątrz” (zatem heteronomicznych) czynników empirycznych, mających źródło w różnie ujmowanym prawodawstwie Bożym (teonomia) albo pochodzących od jakiegokolwiek autorytetu lub władcy (np. polityczna). W rozumieniu mocniejszym autonomia oznacza możliwość ustanawiania przez podmiot moralny własnych reguł postępowania, przeciwstawianych zarówno empirycznej heteronomii, jak i teonomii; jest traktowana jako centralna kategoria uzasadniająca próby budowania moralności bez etyki przez osoby odpowiedzialne, bo korzystające z autonomii (jak w koncepcjach „moralności ponowoczesnej”, np. u Z. Baumana). W ujęciu słabszym autonomia jest kojarzona nie tyle z wolą, co z sumieniem (lub rozumem praktycznym) podmiotu moralnego, który może samodzielnie ustalać reguły postępowania albo na zasadzie wolności, albo przez uzgodnienie przyrodzonych skłonności i niesprzecznych z nimi obowiązków, odkrywanych raczej niż konstytuowanych przez rozum praktyczny.
[gr., ‘samorząd’],
Budda
twórca uniwersalistycznej religii misyjnej zwanej od jego przydomka buddyzmem.
[sanskr. buddha ‘przebudzony’, ‘oświecony’],
Buddha, właśc. Siddhartha Gautama, ur. ok. 560 p.n.e., wieś Lumbini w pobliżu Kapilawastu (obecnie w Nepalu), zm. ok. 480 p.n.e., Kuśinagara (ind. stan Bihar),
Conrad
pisarz angielski, z pochodzenia Polak.
[kọnräd]
Joseph , właściwie Józef Teodor Konrad Korzeniowski, ur. 3 XII 1857, Berdyczów, zm. 3 VIII 1924, Bishopsbourne k. Canterbury,