dyspozycja
Encyklopedia PWN
ekon. pisemne zobowiązanie banku odbiorcy wobec dostawcy do zapłaty określonej kwoty za dokumenty złożone w ramach akredytywy, ściśle zgodne z jej warunkami, w czasie, trybie i na zasadach w niej określonych; forma rozliczeń bezgotówkowych stosowana w handlu zagranicznym.
anarchizm
doktryna polityczna i ruch społeczny sprzeciwiające się wszelkiej władzy publicznej, postulujące likwidację państwa i zastąpienie go ustrojem bezpaństwowym, opartym na wolnych od jakiegokolwiek przymusu, samorzutnie powstających związkach producentów i konsumentów.
[gr., ‘bezrząd’],
anarchizm kolektywistyczny, anarchokolektywizm,
kierunek anarchizmu przewidujący likwidację państwa za pomocą rewolucji oraz likwidację własności prywatnej i oddanie jej do dyspozycji kolektywów;
autonomia
filoz., socjol., teol. Autonomia to niezawisłość woli lub sumienia wykluczająca zależność od determinującego wpływu oddziałujących „z zewnątrz” (zatem heteronomicznych) czynników empirycznych, mających źródło w różnie ujmowanym prawodawstwie Bożym (teonomia) albo pochodzących od jakiegokolwiek autorytetu lub władcy (np. polityczna). W rozumieniu mocniejszym autonomia oznacza możliwość ustanawiania przez podmiot moralny własnych reguł postępowania, przeciwstawianych zarówno empirycznej heteronomii, jak i teonomii; jest traktowana jako centralna kategoria uzasadniająca próby budowania moralności bez etyki przez osoby odpowiedzialne, bo korzystające z autonomii (jak w koncepcjach „moralności ponowoczesnej”, np. u Z. Baumana). W ujęciu słabszym autonomia jest kojarzona nie tyle z wolą, co z sumieniem (lub rozumem praktycznym) podmiotu moralnego, który może samodzielnie ustalać reguły postępowania albo na zasadzie wolności, albo przez uzgodnienie przyrodzonych skłonności i niesprzecznych z nimi obowiązków, odkrywanych raczej niż konstytuowanych przez rozum praktyczny.
[gr., ‘samorząd’],
psychol. zespół łącznie występujących dyspozycji psychicznych i cech zachowania społecznego, którego składnikami są: bezkrytyczne posłuszeństwo wobec autorytetów, zwłaszcza opartych na sile i przemocy, ich idealizowanie, niechęć do poznania psychiki własnej i in. osób, unikanie zróżnicowanego obrazu świata, preferowanie zapożyczonych, prostych i sztywnych interpretacji rzeczywistości, w tym stereotypów i przesądów.
niemiecki kompozytor i organista, przedstawiciel późnego baroku, jeden z największych twórców w historii muzyki.
