muł

muł, szlam,

geol.drobnoziarnisty, niescementowany osad współcz. zbiorników wodnych, gł. mórz i oceanów;

składa się z b. drobnych okruchów kwarcu (pył) i minerałów ilastych, także substancji org., szczątków mikroorganizmów (otwornice, okrzemki, promienice), glaukonitu i in. Ze względu na skład miner. i warunki tworzenia się rozróżnia się: m. abisalny (abisal) — osad głębokomor., wapienny lub krzemionkowy — zależnie od przewagi mikroorganizmów, których szkielety go budują: otwornic, promienic, okrzemek i in.; m. globigerynowy składający się z wapiennych szczątków otwornic z rodzaju Globigerina; pokrywa 35% pow. dna oceanów; m. czerwony — osad strefy batialnej (batial) u ujścia rzek tropik., zawierający duże ilości tlenków i wodorotlenków żelaza, dostających się do rzek w wyniku wietrzenia laterytowego na kontynentach; m. niebieski — osad strefy batialnej zawierający oprócz pyłu kwarcowego i minerałów ilastych, węglany, substancje org. i siarczki żelaza; odmianą m. niebieskiego bogatą w węglan wapnia i glaukonit jest m. zielony; często zawiera konkrecje fosforytowe; m. radiolariowy — osad abisalny, czerwony, składający się z krzemionkowych szczątków promienic, a ponadto igieł gąbek, szczątków okrzemek oraz minerałów ilastych, tlenków żelaza i manganu; m. okrzemkowy (diatomitowy) — osad głębokomor. złożony gł. ze szczątków okrzemek, tworzący się w morzach chłodnych o niewielkim zasoleniu; m. wapienny — niescementowany, drobnokrystal. osad wapienny. M. jeziorny sapropel.