Potok górski
 
Potok górski
Charakterystyczną cechą rzek jest ich strefowość pozioma, związana z położeniem danego odcinka w stosunku do źródeł i odpływu. W odcinkach górnych, warunki życia kształtuje przede wszystkim silny prąd związany ze znacznymi spadkami terenu. Woda jest zwykle dobrze natleniona, co wynika z szybkiego przepływu, niewielkiej głębokości i dużej powierzchni kontaktu wody z powietrzem. Nie ma tu praktycznie uwarstwienia termicznego, typowego dla jezior. Mimo dużej przejrzystości, dopływ światła jest często ograniczany przez drzewa porastające brzegi strumieni. Potoki górskie są zwykle ubogie w składniki mineralne, ale nieustannie zasilane w materię z otaczających ekosystemów lądowych (opadające liście, cząstki ściółki i gleby porywane przez wodę). Duży dopływ materii organicznej z zewnątrz sprawia, że strumienie są określane mianem systemów heterotroficznych, w których organizmy detrytożerne przeważają nad producentami. Plankton w górskich strumieniach jest bardzo ubogi. Głównym producentem jest tu tzw. peryfiton, czyli zespoły organizmów silnie przytwierdzonych do podłoża (m.in. okrzemki, zielenice, mchy wodne). Mogą to być powierzchnie kamieni albo pni drzew zanurzonych w wodzie, lub też inne, zwykle osiadłe organizmy. Podobną strategię stosuje wiele gatunków zwierząt, np. larwy chruścików, muchówek, widelnice, ślimaki, wirki. Pozostałe organizmy mogą zakopywać się w mule (np. większość jętek, larwy ważek, małże), dryfować wraz z prądem (plankton), bądź aktywnie pływać (głównie ryby).
Taida Tarabuła
zgłoś uwagę
Ilustracje
Siklawica fot. P. Fabijański/ProPress/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Roztocze, szumy na potoku Sopotnia fot. A. Szymański i L. Wawrynkiewicz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Strążyski Potok (Tatry Zachodnie) fot. P. Fabijański/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia