Miasto

Miasto

Obecnie w miastach żyje ponad 40% populacji człowieka (w krajach rozwiniętych — ponad 70%). Cechą charakterystyczną środowiska miejskiego jest duża gęstość zaludnienia, przekraczająca nawet 10 tys. osób/km² (np. w centralnych dzielnicach Tokio sięga ona 13 tys. osób/km²). Do głównych elementów strukturalnych środowiska miejskiego zalicza się zwartą, najczęściej wielopoziomową zabudowę i gęstą sieć komunikacyjną wraz z licznymi środkami transportu. Geometria miast tworzy tzw. efekt kanionu, co wraz z naturą materiałów konstrukcyjnych powoduje nawet 30% wzrost absorpcji promieniowania słonecznego i częstszą stagnację cieplejszych mas powietrza w porównaniu z obszarami pozamiejskimi. Tworzeniu się „wysp ciepła” sprzyja też spalanie paliw oraz straty cieplne z budynków. Temperatura powietrza nad wielkimi miastami jest wyższa w porównaniu z otoczeniem (zimą nawet o 4–6°C). Większe jest też zachmurzenie i opady. Powietrze jest wielokrotnie silniej zanieczyszczone niż poza miastem (głównie SO₂, pyły, NO_x, CO, O₃, Pb oraz związki organiczne). Częstym zjawiskiem jest smog. Zanieczyszczenia przedostają się z opadami do gleb oraz wód powierzchniowych i podziemnych. Cechą typową dla środowiska miejskiego jest też wysoki poziom hałasu, zwłaszcza komunikacyjnego. Za najbardziej zanieczyszczone miasta świata uznaje się Tokio i Nowy Meksyk. W Polsce są to miasta GOP i Kraków. Zieleń miejska stanowi od kilku do ponad 50% powierzchni miast i obejmuje trawniki, skwery, parki, ogrody, aleje drzew itp. Większość terenów zielonych koncentruje się na obrzeżach miast, tworząc strefę buforową dla zanieczyszczeń (np. „zielone płuca” Warszawy). Obszary miejskie wraz ze skomplikowaną strukturą przestrzenną zabudowy, łagodniejszym klimatem, a przede wszystkim dużą dostępnością pokarmu (głównie odpadków) sprzyjają masowemu osiedlaniu się wielu gatunków dziko żyjących zwierząt, głównie ptaków. Typowymi przedstawicielami europejskiej awifauny synantropijnej są m.in. wróbel domowy, gołąb skalny, kawka, gawron, kos, szpak, różne gatunki sikor, dzięciołów, jaskółek i mew. Coraz częściej spotyka się też ptaki drapieżne (np. sowy, pustułki). Miasta są też odwiedzane przez ssaki (np. sarny, lisy, jeże, nietoperze, dziki). Za gatunek najlepiej przystosowany do środowiska miejskiego uważa się szczura wędrownego, który zamieszkuje głównie instalacje kanalizacyjne, piwnice i śmietniska. Populacja szczura w wielu miastach świata (np. w Nowym Jorku) przewyższa populację ludzi. Jako ekosystem miasto cechuje się skrajnie otwartym obiegiem materii. Z zewnątrz dostarczana jest żywność i różne materiały, z kolei produkty przemiany materii i odpady wywożone są zwykle poza miasto.

Taida Tarabuła

Medellín (Kolumbia)

Paryż, dzielnica Défense (Paryż)

Ho Chi Minh (Wietnam)

Johannesburg, panorama miasta (Republika Południowej Afryki)