wodorki
 
Encyklopedia PWN
wodorki,
połączenia wodoru z innymi pierwiastkami chem., o ogólnym wzorze YnHm (Y — atom dowolnego pierwiastka);
w zależności od rodzaju występujących w nich wiązań w. dzieli się na: 1) w. o wiązaniach jon. (w. typu soli); 2) w. o wiązaniach kowalencyjnych; 3) w. metaliczne, w których atomy wodoru zajmują pozycje śródwęzłowe w przestrzennej sieci metali. W. pierwszego typu tworzą litowce i berylowce (prócz berylu i magnezu); powstają one w wyniku bezpośredniej syntezy w podwyższonej temp., a wodór występuje w ich cząsteczkach w postaci jonu H; są to bezb. substancje krystal., ogrzewane ulegają rozkładowi; gwałtownie reagują z wodą wydzielając wodór. W. o wiązaniach kowalencyjnych tworzą węglowce, azotowce, tlenowce i fluorowce oraz bor; te w. są lotne, ich trwałość zmniejsza się ze wzrostem masy atomowej (w danej grupie) i metalicznego charakteru pierwiastka (np. w. ołowiu rozkłada się już w temperaturze pokojowej); można otrzymać w. spolimeryzowane (np. krzemowodory); ogromną liczbę w. tworzy węgiel, w. te, tj. węglowodory, i ich pochodne są zaliczane do związków organicznych. Trzeci typ w. tworzą metale przejściowe (pierwiastki przejściowe); są to nielotne ciała stałe o metalicznym połysku i charakterystycznych dla metali właściwościach; często o składzie niestechimetrycznym, np. dla tytanowców: TiH1,73, ZrH1,92 (maksymalna zawartość wodoru w w. tytanowców odpowiada wzorowi MH2). W. są stosowane jako reduktory (gł. LiAlH4; tetrahydroglinian litu), niekiedy do otrzymywania wodoru (np. CaH2) oraz magazynowania wodoru — niektóre metale (jak tytan) i stopy (np. stop niklu z lantanem) tworzą w. pod wysokim ciśnieniem wodoru, a po obniżeniu ciśnienia — uwalniają go.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia