utarg

utarg,

ekon. przychód przedsiębiorstwa uzyskany ze sprzedaży dóbr i usług.

W teorii ekonomii wyróżnia się utarg całkowity, przeciętny i krańcowy; utarg całkowity to iloczyn ilości sprzedanych dóbr i ich ceny: U_c = QP, gdzie: U_c — utarg całkowity, Q — liczba jednostek sprzedanego dobra, P — cena dobra; utarg przeciętny jest ilorazem utargu całkowitego i liczby sprzedanych jednostek: U_p = U_c : Q = PQ : Q = P; utarg przeciętny jest zawsze równy cenie; utarg krańcowy to przyrost utargu całkowitego spowodowany zwiększeniem sprzedaży o jednostkę: U_kr = ΔU_c : ΔQ; w konkurencji doskonałej utarg krańcowy równa się utargowi przeciętnemu i cenie; w konkurencji niedoskonałej: U_kr = P(1 + 1 : E_d), gdzie E_d to cenowa elastyczność popytu; utarg całkowity osiąga maksimum przy cenie, dla której cenowa elastyczność popytu równa się −1; jest to istotna wskazówka do kształtowania cen przez przedsiębiorstwa — podwyższenie ceny towaru o elastycznym popycie, podobnie jak obniżenie ceny towaru o nieelastycznym popycie powoduje zmniejszenie utargu; w neoklasycznej teorii przedsiębiorstwa zrównanie kosztu krańcowego z utargiem krańcowym wyznacza poziom produkcji, przy którym firma optymalizuje wynik finansowy — maksymalizuje zysk lub minimalizuje stratę. W praktyce gospodarczej są liczone utargi dzienne, miesięczne, kwartalne i roczne; ich obliczanie może być obligatoryjne ze względu na przepisy podatkowe lub wynika z potrzeb zarządów firm.