tkackie sploty

tkackie sploty,

sposób wzajemnego przeplatania się nitek osnowy i wątku w tkaninie;

miejsce skrzyżowania tych nitek (tzw. pokrycie) może być osnowowe (na wierzchu znajduje się nitka osnowy) lub wątkowe (na wierzchu jest nitka wątku). W tkactwie sposób przeplatania nitek przedstawia się w postaci uproszczonego rysunku, w którym kolejne pionowe kolumny kratek oznaczają kolejne nitki osnowy (O₁, O₂), a poziome — rzędy nitki wątku (W₁, W₂); pokrycia osnowowe przedstawiają pola ciemne, a wątkowe jasne. Najmniejsza liczba nitek osnowy lub wątku, po której powtarza się sposób przeplatania, nosi nazwę raportu. Sploty tkackie dzieli się na: 1) zasadnicze, do których zalicza się sploty: płócienny, skośny i atłasowy; 2) pochodne zasadniczych, np. sploty rypsowe, panamowe oraz skośne (wzmocnione, łamane, wielorządkowe, strome i in.); 3) modyfikowane i zestawne (krepowe, waflowe, drobno- i wielkowzorzyste itd.); 4) złożone, z warstwowymi układami nitek osnowy i wątku; 5) gazejskie. Najprostszy strukturalnie i najbardziej rozpowszechniony jest splot płócienny, który ma dwunitkowy raport osnowowy i wątkowy, w tkactwie wełny zw. sukiennym, a w tkactwie jedwabiu — taftowym. Sploty skośne mają raporty co najmniej trzynitkowe i rozłożone skośnie pokrycia. Sploty atłasowe mają raporty równe co najmniej pięcionitkowe; jeden z rodzajów pokryć jest w stosunku do pozostałej grupy w mniejszości i nie ma punktów wspólnych z pozostałymi pokryciami; jeżeli w raporcie przeważają pokrycia wątkowe, splot atłasowy nosi nazwę wątkowego, jeżeli pokryć wątkowych i osnowowych jest tyle samo — nosi nazwę dwustronnego. Rodzaj zastosowanego splotu tkackiego ma wpływ zarówno na wygląd, jak i na właściwości użytkowe tkaniny.