starosta
 
Encyklopedia PWN
starosta:
1) We wczesnym średniowieczu naczelnik (starszy) wspólnoty terytorialnej Słowian.
2) Od przełomu XIII i XIV w. urzędnik mianowany i odwoływany przez monarchę jako namiestnik prowincji lub ziemi (zwany później starostą generalnym), sprawujący pełnię władzy państwowej (bez prawa wydawania przywilejów), ważny czynnik centralizacji i umacniania władzy państwowej; w połowie XIV w. pojawili się i stopniowo upowszechnili starości grodowi, zarządcy zamków i przylegających doń królewszczyzn, z uprawnieniami sądowymi wobec osób wszystkich stanów; w XVI w. urząd starosty zaczął tracić kompetencje na rzecz urzędników ziemskich; starosta pozostał reprezentantem króla w powiecie, odpowiadał za bezpieczeństwo i nadzorował administrację grodzką.
3) W Galicji od 1772 naczelnik cyrkułu, od 1850 powiatu, 1854–65 obwodu, 1867–1918 powiatu.
4) W okresie międzywojennym organ administracji ogólnej na terenie powiatu, przewodniczący organu wykonawczego samorządu terytorialnego (tzw. wydziału powiatowego), podlegał nadzorowi wojewody; 1944–50 poddany społecznej kontroli rad narodowych i ich prezydiów; 1950 zniesiony; 1999 reaktywowany, w związku z wprowadzeniem zasadniczej reformy samorządu terytorialnego; obecnie starosta jest organem samorządu powiatowego i przewodniczący zarządu powiatowego, wybierany i odwoływany przez radę powiatu; sprawuje zwierzchnictwo wobec powiatowych służb, inspekcji i straży włączonych do administracji zespolonej powiatu (np. inspektora powiatowego nadzoru budowlanego, komendanta powiatowego policji).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia