sobór jerozolimski

sobór jerozolimski, zw. też soborem apostolskim,

nazwa narady apostołów i starszych Kościoła, która odbyła się w Jerozolimie ok. 49 r. (Dz 15,6–21).

Brali w niej udział apostołowie, m.in. Piotr i Jakub, oraz zaproszeni Paweł i Barnaba, a główną przyczyną jej zwołania był powstały w Antiochii spór między judeochrześcijanami, domagającymi się obrzezania pogan i włączenia ich do Synagogi przed chrztem, a chrześcijanami wywodzącymi się ze środowisk pogańskich, którzy odrzucali ten wymóg. Przybywający z Antiochii Paweł i Barnaba reprezentowali pogląd, że ze względu na uniwersalny charakter Ewangelii o Jezusie Chrystusie należy prowadzić misję wśród „wszystkich narodów”. Sobór podjął decyzję, iż chrześcijan pochodzących z pogaństwa nie obowiązują przepisy Prawa Mojżeszowego (nie Prawo, lecz łaska Chrystusa bowiem jest warunkiem zbawienia), aczkolwiek powinni przestrzegać zawartego w nim etosu. Postanowienia s.j. przyczyniły się do rozwoju chrześcijaństwa; natomiast z jego przeciwników wyłonił się judeochrześcijański ruch heretycki ebionitów, którzy zachowywanie Prawa i praktyk żydowskich uznawali za konieczny warunek zbawienia.