skurcz mięśnia

skurcz mięśnia,

fizjol. zmniejszenie długości mięśnia przy jego stałym napięciu (skurcz izotoniczny) albo zwiększenie napięcia mięśnia bez istotnej zmiany jego długości (skurcz izometryczny);

skurcz izotoniczny powoduje przemieszczenie względem siebie punktów przyczepu ścięgien mięśnia do kości szkieletu i ruch, skurcz izomeryczny występuje np. przy odkręcaniu mocno przykręconych śrub, podczas stania, przy trzymaniu ciężarów. Do skurczu dochodzi w wyniku pobudzenia mięśnia przez impulsy nerwowe, powstałe w wyniku pobudzenia ośrodka ruchowego rdzenia kręgowego — dla mięśni tułowia i kończyn, lub pnia mózgu — dla mięśni obszaru głowy i docierające za pośrednictwem nerwów ruchowych do synapsy nerwowo-mięśniowej (zwanej płytką ruchową); powodują one uwolnienie w synapsie przekaźnika — acetylocholiny, która otwiera kanały sodowe (kanały jonowe) w błonie komórki mięśniowej, co prowadzi do depolaryzacji błony i powstania potencjału czynnościowego. Jednym ze skutków działania tego potencjału jest uwolnienie jonów wapnia z siateczki endoplazmatycznej komórki. Jony wapnia zapoczątkowują przesuwanie się względem siebie 2 rodzajów białkowych nitek (tzw. filamentów) aktyny i miozyny, tworzących włókienka (miofibryle); dalszy przebieg skurczu mięśnia wymaga znacznych ilości energii, których źródłem jest kwas adenozynotrifosforowy (ATP).