tlenowy dług

tlenowy dług,

biol. czasowy deficyt tlenu w organizmie, powstający wówczas, gdy zapotrzebowanie na energię przekracza wydajność tlenowych procesów metabolicznych albo gdy jest uniemożliwiony dopływ tlenu z otoczenia;

u człowieka dług tlenowy powstaje zazwyczaj podczas krótkotrwałych intensywnych wysiłków fiz. (np. w zawodach sport., jak biegi krótkodystansowe, skoki lub podnoszenie ciężarów); wtedy organizm zużywa tlen zawarty w powietrzu wypełniającym pęcherzyki płucne, rozpuszczony w płynach ustrojowych oraz związany z hemoglobiną krwi i mioglobiną mięśni, a także korzysta z beztlenowych źródeł energii, takich jak rozpad kwasu adenozynotrifoosforowego (ATP) na kwas adenozynomonofosforowy (AMP) i fosfokreatyny na kreatynę oraz beztlenową glikolizę, w toku której z glukozy i glikogenu mięśni powstaje kwas mlekowy; po zakończeniu wysiłku organizm „spłaca” zaciągnięty dług tlenowy, zużywając dodatkowo ponad 10 l tlenu na odtworzenie zużytych rezerw tlenowych, na resyntezę ATP i fosfokreatyny oraz na konwersję kwasu mlekowego w glukozę i glikogen; u zwierząt nurkujących dług tlenowy powstaje także podczas nurkowania; zwierzęta korzystające z beztlenowych źródeł energii usuwają gromadzący się w ich organizmie kwas mlekowy do otoczenia, dlatego nie zaciągają długu tlenowego.