satyra

satyra

[łac.]:

1) kategoria ideowo-artystyczna określająca krytyczny, ośmieszający sposób przedstawienia rzeczywistości w utworze, polegający na celowej deformacji jej obrazu (karykatura, groteska); przejawia się w utworach o różnej przynależności gatunkowej;

2) gatunek poetycki obejmujący utwory ośmieszające, piętnujące negatywne przejawy życia społecznego, obyczajowego, politycznego; w formie zbliżona do gawędy lub rozprawy moralizatorskiej, o określonych rygorach kompozycyjnych, stylistycznych i wersyfikacyjnych; przedstawia zjawiska ogólnoludzkie lub konkretne, niekiedy służy celom ideowym, polemicznym, dydaktycznym; ukształtowana w literaturze rzymskiej (Lucyliusz, Horacy, Persjusz, Juwenalis), w czasach nowożytnych uprawiana do XVIII w., rozkwit przeżywała w epoce klasycyzmu: N. Boileau, A. Pope, J. Dryden; w poezji polskiej rozwinięta przez K. Opalińskiego, A. Naruszewicza, I. Krasickiego.

Krasicki Ignacy, Bajki i przypowieści, drzeworyt A. Zaleskiego, 1880