groteska
 
Encyklopedia PWN
groteska
[fr. grotesque ‘dziwaczny’, ‘dziwaczność’],
lit. określenie szczególnego rodzaju komizmu, którego właściwością jest ostentacyjne odrzucenie przyjętych zasad prawdopodobieństwa, prowadzące do powstania zdeformowanego, niezgodnego z wizją zdroworozsądkową, obrazu rzeczywistości;
charakterystyczna dla groteski fantastyka przejawia się w kreowaniu kalekich, wynaturzonych, monstrualnych bytów; groteskę cechuje ostra dysharmonia form i zasad konstrukcji (np. łączenie motywacji baśniowej z naturalistyczną, współwystępowanie elementów tragizmu i komizmu, zespolenie jakości kontrastowych, m.in. piękna z brzydotą, patosu z trywialnością), służąca zwykle celom satyr. i parodystycznym, mogąca także prowadzić do odczucia grozy i alienacji; groteska występuje m.in. w twórczości lud., komedii gr. (Arystofanes), commedii dell’arte, utworach F. Rabelais’go i W. Szekspira, V. Hugo, N. Gogola, F. Kafki i B. Schulza, w sztukach z kręgu teatru absurdu (S. Becketta, E. Ionesco, w Polsce — S.I. Witkiewicza i S. Mrożka); współcześnie obserwuje się skłonność do traktowania groteska jako samodzielnej kategorii estetycznej, łączącej komizm z tragizmem, a także jako artyst. wyrazu określonej postawy światopoglądowej (antydogmatyzm, kreacjonizm, katastrofizm).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia