parodia
 
Encyklopedia PWN
parodia
[gr. parōidía ‘komiczna przeróbka poważnego utworu’ (u Arystotelesa)],
świadome naśladowanie danego wzorca literackiego (dzieła, stylu, gatunku), które dzięki celowemu wyostrzeniu jego cech formalno-stylistycznych oraz zmianie tematycznej i ideowej (parafraza) prowadzi do efektów ludycznych, satyrycznych lub polemicznych;
ten typ parodii jako odmiany gatunkowej był uprawiany od starożytności, żywotny do końca XVIII w. (parodie mitów, tragedii, eposu homeryckiego, którego odpowiednikiem stał się poemat heroikomiczny), miał wybitnych przedstawicieli, jak: F. Rabelais, P. Scarron, M. de Cervantes, Wolter, H. Fielding, L. Sterne, I. Krasicki; parodia jako odmiana stylizacji, tzn. jako komiczne (lub tylko krytyczne) naśladowanie wyrazistych i rozpoznawalnych wzorców (maniery) stylistycznego ukształtowania wypowiedzi jest ważną techniką artystyczną, występującą w całych dziejach nowożytnej literatury; w XX w. parodystyczne ujęcia tradycyjnych konwencji literackich, a także form szeroko rozumianej komunikacji językowej doprowadziły do nowatorskich osiągnięć, m.in. w twórczości Th. Manna, J. Joyce’a, S.I. Witkiewicza, S. Becketta, E. Ionesco, S. Mrożka; parodia jako artystyczno-ideowa zasada twórczości istotną rolę odgrywa także w plastyce (M. Duchamp, F. Picabia, R. Magritte), muzyce (I. Strawinski, K. Penderecki, G. Crumb), filmie (P. Bogdanovich, W. Allen, P. Greeneway, D. Lynch), architekturze (P. Portoghesi, R. Venturi, J. Stirling, Bofill). .
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia