sankcje społeczne

sankcje społeczne,

reakcje grupy społ. na zachowania członków, uznawane za pożądane lub niepożądane z punktu widzenia interesów grupy.

Zachowania pożądane i zgodne z przyjętymi normami spotykają się z pozytywną reakcją grupy lub społeczności (sankcje pozytywne w postaci nagrody), natomiast zachowania naruszające przyjęte normy spotykają się z sankcjami negatywnymi w postaci kar. Formalne sankcje społeczne stosowane przez organizacje i instytucje (także państwo) wobec jednostek lub grup łamiących przyjęte normy opierają się na systemie prawnym i wymiarze sprawiedliwości (np. mandaty, kary z kodeksu karnego, legalnie i oficjalnie użyta przemoc). Sankcje nieformalne, z którymi spotykają się członkowie małych grup społ. takich, jak rodzina, grupa równieśnicza lub koleżeńska, a także mała społeczność lokalna to m.in. utrata akceptacji lub prestiżu, dezaprobata, odrzucenie lub ośmieszenie. Sankcje społeczne są wyrazem działania kontroli społecznej zapewniającej podporządkowanie się jednostek normom grupowym. Służą utrwaleniu zachowań korzystnych z punku widzenia interesów grupy i wyeliminowaniu zachowań niepożądanych. Stosując sankcje społeczne grupa społ. chroni swoją spójność zapewniając jej przetrwanie. Nacisk sankcji społecznych może zmieniać się w zależności od roli społ. pełnionej przez jednostkę lub sytuacji, w której znajduje się grupa (np. stanu zagrożenia lub poziomu zaufania do władz). Każda jednostka uczestniczy co najmniej w kilku grupach, z których każda oddziałuje na ną za pomocą sankcji społecznych Czasami sankcje różnych grup mogą kolidować ze sobą, co powoduje wewn. konflikty psychiczne jednostki uczestniczącej w tych grupach.