rondo

rondo

[fr. < łac. rotundus ‘okrągły’],

muz. początkowo (XIII–XV w.) pieśń, zw. rondeau, jednogłosowa (rondellus) lub wielogłosowa, uprawiana przez truwerów i kompozytorów epoki średniowiecza; od XVIII w. instrumentalna forma muz., występująca bądź samodzielnie, bądź jako część (z reguły ostatnia) większych form, jak sonata, symfonia, koncert;

początkowo 1-głosowa (zw. też rondellus), od XIV w. wielogłosowa (uprawiali ją G. de Machault, G. Dufay, G. Binchois); także instrumentalna forma muz., polegająca na przeplataniu powracającym, stałym refrenem, zmieniających się kupletów; wykształcona w twórczości klawesynistów francuskich, występująca od XVIII w. jako część, z reguły ostatnia, cyklicznych form instrumentalnych takich, jak suita, sonata, symfonia, koncert, albo jako forma samodzielna; w okresie klasycyzmu (zwłaszcza w twórczości L. van Beethovena) rondo przejęło niektóre elementy formy sonatowej, a w romantyzmie, podlegając wpływom liryki instrumentalnej — znacznie się rozbudowało (kuplety rozrosły się do epizodów) oraz wzbogaciło o nowe środki harmoniczne i instrumentalne.